PRAVILNIK O ZAŠTITI MALIH INVESTITORA("Sl. glasnik RS", br. 110/2022 i 20/2023) |
Ovim pravilnikom bliže se uređuje sistem za zaštitu malih investitora, odnosno članstvo u Fondu za zaštitu investitora (u daljem tekstu: Fond), doprinosi, priznavanje, obračun i isplata zaštićenih potraživanja, kao i ostale aktivnosti u vezi sa obavljanjem delatnosti zaštite malog investitora klijenta člana Fonda.
Agencija za osiguranje depozita (u daljem tekstu: Agencija) organizuje i upravlja Fondom, preduzima sve radnje u ime Fonda i vrši zastupanje u svim poslovima pred državnim, sudskim, upravnim i drugim organima u cilju zaštite i ostvarivanja svih njegovih prava.
Pojedini pojmovi, u smislu ovog pravilnika, imaju sledeća značenja:
1) članovi Fonda su subjekti određeni Zakonom o tržištu kapitala (u daljem tekstu: Zakon) i ovim pravilnikom;
2) mali investitor je klijent koji ne spada u kategoriju profesionalnog investitora;
3) aktivni mali investitor je mali investitor za čiji je račun član Fonda obavio bar jednu transakciju u toku meseca za koji član Fonda podnosi izveštaj;
4) nadležni organ je Komisija za hartije od vrednosti (u daljem tekstu: Komisija) i Narodna banka Srbije (u daljem tekstu: NBS);
5) zaštićeno potraživanje obuhvata novčana sredstva položena i/ili proistekla na osnovu investicionih usluga i aktivnosti i finansijske instrumente malog investitora kao zakonitog imaoca u skladu sa članom 5. Zakona, koji se vode na računu hartija od vrednosti u CRHOV-u, a koji su listirani na regulisanom tržištu;
6) investicione usluge i aktivnosti obuhvataju prijem i prenos naloga koji se odnose na jedan ili više finansijskih instrumenata; izvršenje naloga za račun klijenta; upravljanje portfoliom; pokroviteljstvo u vezi sa finansijskim instrumentima, odnosno sprovođenje postupka ponude finansijskih instrumenata sa obavezom otkupa; sprovođenje postupka ponude finansijskih instrumenata bez obaveze otkupa;
7) dodatne usluge su usluge čuvanja i upravljanja finansijskim instrumentima za račun malog investitora (kastodi usluge) i sa tim povezane usluge, kao što je administriranje novčanim sredstvima i sredstvima obezbeđenja, izuzev održavanja i vođenja računa hartija od vrednosti koje sprovodi Centralni registar, depo i kliring hartija od vrednosti;
8) ogranak iz članice EU je deo društva sa sedištem u državi članici EU, koje pruža Investicione usluge i aktivnosti, odnosno dodatne usluge, čije je mesto poslovanja na teritoriji Republike Srbije;
9) ogranak iz treće države je deo društva sa sedištem u državi koja nije članica EU, koje pruža Investicione usluge i aktivnosti, odnosno dodatne usluge, čije je mesto poslovanja na teritoriji Republike Srbije;
10) ogranak člana Fonda je deo društva sa sedištem u Republici Srbiji koje pruža Investicione usluge i aktivnosti, odnosno dodatne usluge, čije je mesto poslovanja van teritorije Republike Srbije.
II ČLANSTVO U FONDU, PRIJEM I PRESTANAK
Članstvo u Fondu je obavezno za društva sa sedištem u Republici Srbiji, kada su ovlašćena da drže finansijske instrumente i/ili novčana sredstva klijenata, kada obavljaju investicione usluge i aktivnosti, odnosno dodatne usluge iz člana 2. ovog pravilnika, i to:
1) investiciona društva;
2) kreditne institucije koje su dobile dozvolu u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuju banke, odnosno u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuju kreditne institucije.
Članovi Fonda su i društva za upravljanje otvorenim investicionim fondovima sa javnom ponudom kada pružaju investicionu uslugu upravljanja portfoliom.
Članovi Fonda su i kreditne institucije kada plasiraju na tržište, distribuiraju i prodaju strukturirane depozite.
Ogranak iz članice EU može na dobrovoljnoj osnovi da pristupi u članstvo Fonda.
Ogranak iz treće države pristupa u članstvo Fonda, kada nadležni organ utvrdi da iznos pokrića ili obim zaštite koje pruža Fond premašuje iznos pokrića, odnosno obim zaštite koje mali klijent ostvaruje u matičnoj državi, kako bi nadomestio navedenu razliku.
Društvo koje je članstvo u Fondu steklo u skladu sa članom 135. Zakona o tržištu kapitala ("Službeni glasnik RS", br. 31/11, 112/15, 108/16, 9/20 i 153/20) nastavlja sa članstvom u Fondu u skladu sa Zakonom i dužno je da dostavi Agenciji kopiju dozvole za obavljanje delatnosti investicionog društva.
Izuzetno, društvo koje je članstvo u Fondu steklo u skladu sa odredbom člana 135. stav 1. tačka 2) Zakona o tržištu kapitala ("Službeni glasnik RS", br. 31/11, 112/15, 108/16, 9/20 i 153/20) dužno je da dostavi Agenciji kopiju dozvole za obavljanje delatnosti investicionog društva propisanu u skladu sa članom 416. Zakona ili obaveštenje o prestanku pružanja dodatne usluge po osnovu koje je steklo članstvo.
Subjekti iz člana 3. ovog pravilnika dužni su da Agenciji podnesu Zahtev za prijem u članstvo Fonda za zaštitu investitora (Prilog 1. ovog pravilnika).
Uz zahtev iz stava 1. ovog člana dostavljaju se:
1) dokaz o uplati inicijalnog doprinosa;
2) kopija dozvole za obavljanje delatnosti koju je izdao nadležni organ i
3) izvod iz Registra privrednih subjekata.
Kada Ogranak iz članice EU dobrovoljno pristupa u članstvo Fonda dužan je da Agenciji, pored Zahteva za prijem u članstvo Fonda i dokaza o uplati inicijalnog doprinosa, dostavi i:
1) kopiju dozvole za rad društva izdatu od strane nadležnog organa matične države;
2) imena i kontakt podatke lica odgovornih za upravljanje ogrankom;
3) adresu i kontakt podatke ogranka u Republici Srbiji;
4) informacije o sistemu zaštite investitora matične države članice (obim i iznos pokrića, kao i kontakt podatke institucije nadležne za sprovođenje sistema za zaštitu investitora).
Kada Ogranak iz treće zemlje pristupa u članstvo Fonda dužan je da Agenciji, pored Zahteva za prijem u članstvo Fonda i dokaza o uplati inicijalnog doprinosa, dostavi i:
1) kopiju dozvole za rad izdatu od strane Komisije;
2) imena i kontakt podatke lica odgovornih za upravljanje ogrankom;
3) adresu i kontakt podatke ogranka u Republici Srbiji;
4) informacije o sistemu zaštite investitora države u kojoj društvo ima registrovano sedište (obim i iznos pokrića, kontakt podatke institucije nadležne za sprovođenje sistema za zaštitu investitora).
Subjekti iz čl. 6, 7. i 8. ovog pravilnika dužni su da uplate inicijalni doprinos u iznosu od 5.000 evra u dinarskoj protivvrednosti na dan uplate po zvaničnom srednjem kursu dinara prema evru koji utvrđuje NBS.
Agencija izdaje potvrdu o prijemu u članstvo Fonda u roku od sedam radnih dana od dana kada utvrdi da su subjekti iz stava 1. ovog člana ispunili sve uslove propisane ovim pravilnikom.
O prijemu ogranaka iz čl. 7. i 8. ovog pravilnika Agencija obaveštava nadležni organ.
Članstvo u Fondu prestaje:
1) kada član Fonda trajno prestane da obavlja Investicione usluge i aktivnosti;
2) kada nadležni organ članu Fonda trajno oduzme dozvolu za rad;
3) prestankom postojanja člana Fonda;
4) isključenjem člana Fonda u skladu sa Zakonom i
5) kada član Fonda Agenciji dostavi obaveštenje iz člana 5. stav 2. ovog pravilnika.
Član Fonda je dužan da ispunjava sve obaveze propisane Zakonom, ovim pravilnikom, kao i ostalim aktima koja je Agencija donela, a kojima se bliže uređuje sistem zaštite malih investitora.
Ukoliko član Fonda ne ispuni obaveze iz stava 1. ovog člana, ni nakon preduzetih mera od strane nadležnog organa i Agencije u skladu sa Zakonom, Agencija može da donese odluku o isključenju člana Fonda koju dostavlja nadležnom organu na saglasnost.
Član Fonda kome je prestalo članstvo u Fondu dužan je da uplati redovni doprinos za period u kom je bio član Fonda, kao i da izmiri sva postojeća dugovanja prema Fondu pre prestanka njegovog članstva.
Sredstva Fonda sastoje se od:
1) doprinosa članova Fonda;
2) potraživanja naplaćenih u stečajnom postupku nad članom Fonda;
3) prihoda od ulaganja sredstava Fonda;
4) sredstava dobijenih zaduživanjem;
5) donacija i
6) drugih izvora sredstava.
Sredstva Fonda se drže na posebnom računu otvorenom kod NBS i ne mogu biti predmet prinudne naplate, niti mogu biti predmet potraživanja prema Agenciji.
Evidentiranje, ulaganje i korišćenje sredstava Fonda Agencija bliže uređuje posebnim aktom.
Pored inicijalnog doprinosa koji član Fonda plaća u skladu sa članom 9. stav 1. ovog pravilnika, članovi Fonda su dužni da plaćaju redovni i vanredni doprinos Fondu.
Doprinosi se uplaćuju u dinarima, na poseban račun koji se vodi kod NBS.
Član Fonda je dužan da plaća redovni doprinos od dana prijema do dana prestanka članstva u Fondu.
Osnovice za obračun redovnog doprinosa čine novčana sredstva i finansijski instrumenti malih investitora, utvrđene na osnovu podataka iz mesečnih izveštaja koje član Fonda dostavlja Agenciji, i to:
1) prosečna vrednost ukupnih zaštićenih novčanih sredstava na tromesečnom nivou i
2) prosečna vrednost ukupnih zaštićenih finansijskih instrumenata na tromesečnom nivou.
Osnovice iz stava 2. ovog člana se obračunavaju u dinarima.
Pri utvrđivanju osnovica za obračun redovnog tromesečnog doprinosa za novčana sredstva i finansijske instrumente iskazane u stranim valutama primenjivaće se zvaničan srednji kurs NBS koji važi na poslednji dan svakog meseca u tromesečju.
Agencija najkasnije do 30. novembra tekuće godine donosi odluku o visini stopa redovnog doprinosa članova Fonda za narednu godinu i dostavlja je na mišljenje Komisiji. Odluku iz ovog stava Agencija objavljuje na svojoj internet stranici.
Agencija tromesečno obračunava i naplaćuje redovni doprinos primenom utvrđenih stopa na osnovice za obračun redovnog doprinosa.
Obračun redovnog doprinosa dostavlja se pisanim putem članovima Fonda najkasnije do:
- 30. aprila, za prvo tromesečje,
- 31. jula, za drugo tromesečje,
- 31. oktobra, za treće tromesečje i
- 31. januara tekuće godine za poslednje tromesečje prethodne godine;
Krajnji rok za uplatu redovnog doprinosa navodi se na obračunu i iznosi 10 radnih dana od dana dostavljanja obračuna.
U slučaju neblagovremenog izmirenja obaveze po osnovu redovnog tromesečnog doprinosa vrši se obračun i naplata zatezne kamate.
Maksimalni iznos redovnog doprinosa ne može biti veći od 5% poslovnih prihoda ostvarenih na tromesečnom nivou po osnovu investicionih usluga i aktivnosti i dodatnih usluga.
Minimalni iznos redovnog doprinosa ne može biti manji od iznosa koji se utvrđuje kao proizvod prosečnog broja zaštićenih aktivnih malih investitora svih članova Fonda i utvrđenog novčanog iznosa. Agencija, najmanje jednom godišnje, donosi odluku o visini novčanog iznosa koji se koristi za potrebe izračunavanja minimalnog iznosa doprinosa.
Utvrđen iznos iz prethodnog stava ovog člana jednak je za sve članove Fonda, a član Fonda ga plaća u slučaju da je obračunati iznos redovnog doprinosa manji od obračunatog iznosa minimalnog redovnog doprinosa.
Agencija obračunava maksimalan i minimalan iznos redovnog doprinosa na tromesečnom nivou.
Radi obračuna redovnog doprinosa član Fonda je dužan da Agenciji dostavlja relevantne mesečne podatke najkasnije do 20-og u mesecu za prethodni mesec počevši od dana prijema u članstvo. Ukoliko rok za dostavljanje podataka iz ovog stava pada na dan praznika, subotu ili nedelju, rok za dostavljanje podataka se pomera na prvi naredni radni dan.
Za potrebe dostavljanja podatka Agencija sačinjava tehničko uputstvo koje objavljuje na svojoj internet stranici.
Dostava mesečnih podataka podrazumeva popunjavanje obrasca Izveštaja članova Fonda za zaštitu malih investitora (Prilog 2. ovog pravilnika), u aplikaciji.
Agencija dostavlja članu Fonda link za pristup aplikaciji.
Za tačnost dostavljenih podataka odgovara član Fonda. Pristupanjem aplikaciji smatraće se da su unos podataka izvršila lica koja su od strane člana Fonda ovlašćena da u njegovo ime vrše dostavu mesečnih podataka Agenciji.
Za svaku izmenu dostavljenih podataka član Fonda je dužan da elektronskim putem podnese zahtev za izmenu uz jasno navođenje razloga za korekciju.
U slučaju potrebe Agencija se obraća članu Fonda sa zahtevom za pojašnjenje dostavljenih podataka.
U slučaju kada sredstva Fonda nisu dovoljna za isplatu iznosa zaštićenih potraživanja ili druge namene utvrđene Zakonom, Agencija može dopunska sredstva da obezbedi naplatom vanrednog doprinosa u skladu sa članom 257. stav 7. Zakona.
Agencija donosi odluku o naplati vanrednog doprinosa kojom se utvrđuju način i rokovi obračuna i naplate istog.
Odluku iz stava 2. ovog člana Agencija objavljuje na svojoj internet stranici i o tome obaveštava sve članove Fonda.
Donošenje odluke o naplati vanrednog doprinosa ne ukida obavezu plaćanja redovnog doprinosa.
Agencija članovima Fonda dostavlja obračun vanrednog doprinosa na kojem naznačava krajnji rok za uplatu doprinosa.
U slučaju neblagovremenog izmirenja obaveze po osnovu vanrednog doprinosa vrši se obračun i naplata zatezne kamate.
Agencija je dužna da izvrši isplatu zaštićenih potraživanja kada nastupi osigurani slučaj, u zavisnosti koji od navedenih prvi nastupi:
1) kada nadležni sud donese rešenje o pokretanju stečajnog postupka nad članom Fonda ili
2) kada nadležni organ rešenjem utvrdi da je član Fonda u nemogućnosti da ispuni svoje dospele obaveze prema Malom investitoru klijentu člana Fonda, uključujući novčana sredstva koja duguje klijentima i finansijske instrumente koje drži, administrira ili njima upravlja za račun klijenta, a ne postoje izgledi da će se okolnosti u dogledno vreme značajno izmeniti.
Danom nastupanja osiguranog slučaja smatra se dan kada su rešenja iz stava 1. ovog člana doneta.
Po prijemu rešenja u skladu sa članom 20. ovog pravilnika, Agencija je dužna da u roku od tri radna dana, u sredstvima javnog informisanja i na svojoj internet stranici, objavi obaveštenje o nastupanju osiguranog slučaja.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana sadrži najmanje:
- naziv člana Fonda kod koga je nastupio osigurani slučaj,
- poziv malim investitorima da podnesu Zahtev za isplatu zaštićenog potraživanja (u daljem tekstu: Zahtev) i
- rok za podnošenje Zahteva;
Obaveštenje o nastupanju osiguranog slučaja Agencija dostavlja i članu Fonda na kojeg se obaveštenje odnosi, a koji ga bez odlaganja objavljuje na svojoj internet stranici i na ulazu u poslovne prostorije.
Član Fonda je dužan da bez odlaganja, a najkasnije u roku od pet radnih dana od dana nastupanja osiguranog slučaja, Agenciji dostavi popis malih investitora čija su potraživanja zaštićena.
Popis malih investitora obavezno sadrži:
- podatke za identifikaciju malog investitora,
- specifikaciju zaštićenog potraživanja po vrsti finansijskog instrumenta i valuti,
- iznos zaštićenog potraživanja po malom investitoru i
- iznos protivpotraživanja člana Fonda prema malom investitoru;
Uz popis malih investitora prilaže se relevantna dokumentacija kojom se potvrđuju dostavljeni podaci i obaveštava Agencija o imenovanim licima člana Fonda koja će u saradnji sa Agencijom utvrditi konačnu listu malih investitora.
Popis malih investitora mora biti potpisan od strane stečajnog upravnika i/ili drugog ovlašćenog lica člana Fonda.
Na zahtev Agencije, član Fonda je dužan da bez odlaganja dostavi i druge podatke koje Agencija smatra potrebnim za utvrđivanje i isplatu zaštićenih iznosa potraživanja.
Član Fonda kod koga je nastupio osigurani slučaj je dužan da u saradnji sa Agencijom, najkasnije u roku od 60 dana od dana nastupanja osiguranog slučaja, utvrdi konačnu listu malih investitora čija su potraživanja zaštićena.
Konačna lista malih investitora potpisuje se od strane ovlašćenih lica člana Fonda i Agencije.
VI ZAŠTITA POTRAŽIVANJA, PRIJAVA, UTVRĐIVANJE, OBRAČUN I ISPLATA ZAŠTIĆENOG POTRAŽIVANJA
Agencija obezbeđuje pokriće potraživanja malog investitora najviše do 20.000 evra u dinarskoj protivvrednosti prema zvaničnom srednjem kursu dinara prema evru koji utvrđuje NBS.
Po nastupanju osiguranog slučaja, pruža se zaštita za odštetne zahteve proistekle iz nemogućnosti člana Fonda da:
1) isplati novčana sredstva koja duguje i/ili koja pripadaju malom investitoru, koja čuva i kojima upravlja za njegov račun, a proistekla na osnovu obavljanja investicionih usluga i aktivnosti;
2) vrati malom investitoru finansijske instrumente koji mu pripadaju i koji se vode na računu hartija od vrednosti u CRHOV-u, koji su listirani na regulisanom tržištu koje član Fonda čuva, kojima upravlja u njegovo ime, a proistekla po osnovu obavljanja investicionih usluga i aktivnosti.
Agencija pruža zaštitu potraživanja malom investitoru za poslove započete pre datuma nastupanja osiguranog slučaja.
Sistemom za zaštitu investitora obuhvaćeni su i mali investitori Ogranaka članova Fonda.
Zaštita potraživanja se ne odnosi na:
1) novčana sredstva klijenata kreditnih institucija osigurana u skladu sa zakonom kojim se uređuje osiguranje depozita;
2) potraživanja malog investitora članova Fonda koja proizilaze iz transakcija u vezi sa kojima je mali investitor pravnosnažnom sudskom presudom osuđen za krivično delo, privredni prestup, odnosno prekršaj za pranje novca i finansiranje terorizma;
3) pravno ili fizičko lice koje poseduje više od 5% akcija sa pravom glasa ili kapitala člana Fonda koji je u nemogućnosti da ispuni svoje obaveze, odnosno 5% ili više akcija sa pravom glasa ili kapitala društva koje je blisko povezano za tim članom Fonda;
4) člana organa uprave člana Fonda koji je u nemogućnosti da ispuni svoje obaveze, ako je to lice na navedenom položaju ili je zaposlen u članu Fonda na dan nastupanja osiguranog slučaja, kao i ako je lice na tom položaju bilo zaposleno tokom tekuće ili prethodne finansijske godine;
5) članove porodice i treća lica koja nastupaju u ime i za račun lica iz tač. 3. i 4. ovog člana;
6) klijente, revizore ili zaposlena lica člana Fonda odgovornih za nastanak potraživanja ili koji su iskoristili određene činjenice u vezi sa članom Fonda što je dovelo do finansijskih poteškoća člana Fonda, odnosno do pogoršanja njegove finansijske situacije.
Malim investitorima se neće smatrati profesionalni investitori, i to:
1) lica koja podležu obavezi dobijanja dozvole, odnosno nadzora kako bi poslovala na finansijskom tržištu, uključujući:
(1) kreditne institucije;
(2) investiciona društva;
(3) druge finansijske institucije koje podležu obavezi dobijanja dozvole, odnosno nadzora;
(4) društva za osiguranje;
(5) institucije kolektivnog investiranja i njihova društva za upravljanje;
(6) dobrovoljni penzijski fondovi i društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima;
(7) dileri robe i robnih derivata;
(8) drugi institucionalni investitori;
(9) drugi investitori koji se smatraju profesionalnim u skladu sa propisima Evropske unije;
2) pravna lica koja ispunjavaju najmanje dva od sledećih uslova:
(1) ukupna imovina iznosi najmanje 20.000.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po zvaničnom srednjem kursu dinara prema evru koji utvrđuje NBS;
(2) godišnji poslovni prihod iznosi najmanje 40.000.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po zvaničnom srednjem kursu dinara prema evru koji utvrđuje NBS;
(3) sopstveni kapital u iznosu od najmanje 2.000.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po zvaničnom srednjem kursu dinara prema evru koji utvrđuje NBS;
3) Republika, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, kao i druge države ili nacionalna i regionalna tela, NBS i centralne banke drugih država, međunarodne i nadnacionalne institucije, kao što su Međunarodni monetarni fond, Evropska centralna banka, Evropska investiciona banka i druge slične međunarodne organizacije;
4) drugi institucionalni investitori čija je glavna delatnost ulaganje u finansijske instrumente, uključujući lica koja se bave sekjuritizacijom sredstava, ili drugim transakcijama finansiranja.
2. Prijava zaštićenog potraživanja
Mali investitor čije potraživanje je zaštićeno podnosi Zahtev za isplatu zaštićenog potraživanja (u daljem tekstu: Zahtev) u roku koji je Agencija navela u obaveštenju u članu 21. stav 1. ovog pravilnika, a koji ne može biti kraći od pet meseci od dana nastupanja osiguranog slučaja.
Izuzetno, kada je mali investitor, iz razloga na koje nije mogao da utiče, bio sprečen da podnese Zahtev u roku iz prethodnog stava ovog člana, rok se produžava na period od 12 meseci od dana nastupanja osiguranog slučaja. U ovom slučaju mali investitor je dužan da podnese dokaznu dokumentaciju (sudske presude, dokumenta državnih institucija i sl.) koja potvrđuje opravdanost sprečenosti podnošenja Zahteva.
Obrazac Zahteva za isplatu zaštićenog potraživanja (Prilog 3. ovog pravilnika) dostupan je na internet stranici Agencije i u prostorijama člana Fonda, a mali investitor ga dostavlja neposredno u prostorije Agencije ili putem pošte.
Svaki mali investitor klijent člana Fonda, kod kojeg je nastupio osigurani slučaj, može da podnese samo jedan Zahtev.
Zahtev koji podnosi pravno lice, mora biti potpisan od strane zakonskog zastupnika društva, ili drugog ovlašćenog zastupnika ili punomoćnika. Kada Zahtev potpisuje ovlašćeno lice koje nije registrovani zastupnik, pravno lice je u obavezi da dostavi i original ovlašćenja potpisanog od strane zakonskog zastupnika.
Ako se prijavljuje potraživanje u vezi sa kojim se vodi parnica, u Zahtevu se navodi naziv suda pred kojim se vodi postupak, sa oznakom spisa. U ovom slučaju, izvršiće se rezervacija sredstava do pravnosnažnog okončanja sudskog postupka.
Zahtev u kojem je vršena ispravka, precrtavanje, kao i onaj iz kojeg nije moguće jasno utvrditi koju vrstu i iznos potraživanja klijent prijavljuje smatraće se neurednim, dok zahtev u kome nisu popunjeni sva predviđena polja smatraće se nepotpunim.
Ako je Zahtev neuredan i/ili nepotpun, Agencija podnosiocu Zahteva, pisanim putem, upućuje obaveštenje kojim se nalaže da se ispravka, odnosno dopuna, izvrši u skladu sa datim preporukama.
Krajnji rok za dostavljanje ispravljenog, odnosno dopunjenog zahteva je rok naveden u obaveštenju iz člana 21. stav 1.
Svaki Zahtev, poslat putem pošte ili primljen na pisarnici Agencije po isteku roka navedenog u obaveštenju iz člana 21. stav 1. ovog pravilnika, bez dokaza o sprečenosti dostave istog u propisanom roku, smatraće se neblagovremenim.
Agencija će odbaciti:
1) svaki naredni Zahtev koji je podnet sa istim iznosom i po istom osnovu;
2) Zahtev koji podnese lice koje se u skladu sa odredbama Zakona ne smatra malim investitorom;
3) Zahtev kada se utvrdi da mali investitor nema pravni osnov za podnošenje istog;
4) neblagovremen zahtev.
3. Utvrđivanje i obračun iznosa zaštićenog potraživanja
Iznos zaštićenog potraživanja utvrđuje se na dan nastupanja osiguranog slučaja uzimajući u obzir sve zakonske i ugovorne odredbe, uključujući i protivpotraživanja.
Iznos potraživanja malog investitora utvrđuje se kao ukupan iznos potraživanja malog investitora po članu Fonda, bez obzira na valutu, broj računa, broj investicionih usluga i aktivnosti, odnosno ugovora, kao i mesta vođenja računa (banke sa sedištem u Republici Srbiji sa dozvolom za obavljanje investicionih usluga i CRHOV).
Potraživanja malog investitora osigurana su do iznosa od 20.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po klijentu sa pripadajućom kamatom na novčana sredstva i prihodima na hartije od vrednosti po osnovu zaključenih ugovora do dana nastupanja osiguranog slučaja.
U slučaju kada je potraživanje malog investitora iskazano u stranoj valuti, takvo potraživanje preračunava se u dinare po zvaničnom srednjem kursu dinara prema datoj stranoj valuti koji utvrđuje NBS na dan nastupanja osiguranog slučaja.
Vrednost finansijskog instrumenta utvrđuje se, gde je to moguće, prema tržišnoj vrednosti koju je za dati finansijski instrument objavio organizator tržišta (berza) na dan koji prethodi danu nastupanja osiguranog slučaja.
U slučaju da tržišnu vrednost nije moguće utvrditi na način iz stava 3. ovog člana za utvrđivanje vrednosti finansijskog instrumenta primenjivaće se fer vrednost.
Ukoliko nije moguće utvrditi tržišnu, odnosno fer vrednost finansijskog instrumenta onda se za vrednost finansijskog instrumenta uzima njegova knjigovodstvena vrednost.
Dividenda ulazi u obračun ukupnog iznosa potraživanja samo u slučaju kada član Fonda nije izvršio prenos sredstava po ovom osnovu na račun malog investitora, odnosno kada je dividenda koja pripada Malom investitoru protivpravno otuđena.
Pri obračunu vrednosti finansijskih instrumenata Malih investitora koje član Fonda drži na zbirnom računu, uzima se u obzir i sva relevantna dokumentacija koju je član Fonda dužan da vodi u skladu sa važećim zakonskim propisima.
Vrednost investicione jedinice investicionih fondova utvrđuje se kao poslednja objavljena vrednost na internet stranici društva za upravljanje fondom za čije se jedinice ona utvrđuje, do dana nastupanja osiguranog slučaja.
U postupku utvrđivanja i obračuna iznosa zaštićenog potraživanja klijenata člana Fonda kod kojeg je nastupio osigurani slučaj, u cilju efikasnijeg rada, Agencija može angažovati i druga stručna lica.
Radi utvrđivanja iznosa za isplatu ukupno obračunat iznos potraživanja malog investitora stavlja se u odnos sa dinarskom protivvrednošću zaštićenog potraživanja od 20.000 evra na dan nastupanja osiguranog slučaja.
Za potrebe obračuna iznosa zaštićenog potraživanja, potraživanje proisteklo iz zajedničkog investicionog posla dva ili više lica u skladu sa članom 2. stav 1. tačka 136) Zakona, tretiraće se kao potraživanje proisteklo iz ulaganja jednog lica. Pri utvrđivanju pripadajućeg dela iznosa zaštićenog potraživanja uzima se u obzir udeo svakog od lica u zajedničkom investicionom poslu. Kada ne postoje posebne ugovorne odredbe, iznos zaštićenog potraživanja se deli na sva lica jednako.
Ako mali investitor nema neograničeno pravo na novčane iznose ili hartije od vrednosti, naknadu štete dobija lice koje ima neograničeno pravo, pod uslovom da se identitet tog lica može utvrditi pre datuma nastupanja osiguranog slučaja.
Ako dva ili više lica imaju neograničeno pravo raspolaganja novčanim sredstvima ili finansijskim instrumentima, pri obračunu iznosa zaštićenog potraživanja uzeće se u obzir udeo svakog od lica, u skladu sa odredbama koje regulišu novčana sredstva ili finansijske instrumente.
Ova odredba se ne primenjuje na društva za upravljanje otvorenim investicionim fondovima.
O utvrđenim zaštićenim iznosima potraživanja Agencija sastavlja listu sa popisom priznatih i osporenih potraživanja malih investitora.
Izvod iz liste iz stava 1. ovog člana dostavlja se malom investitoru pisanim putem.
Mali investitor može podneti pisani prigovor Agenciji na utvrđeni iznos zaštićenih potraživanja u roku od 10 dana od dana dostavljanja izvoda.
Agencija razmatra prigovor iz stava 3. ovoga člana i u roku od 30 dana dostavlja pisani odgovor podnosiocu prigovora koji se smatra konačnim.
4. Isplata zaštićenog iznosa potraživanja
Isplata zaštićenog iznosa potraživanja vrši se putem banke isplatioca koju bira Agencija putem javnog tendera.
Agencija je dužna da isplatu potraživanja malog investitora otpočne u što kraćem roku, a najkasnije u roku od tri meseca od dana utvrđivanja prava na isplatu donošenjem liste iz člana 34. stav 1. ovog pravilnika.
Isplata zaštićenog iznosa potraživanja malog investitora vrši se u dinarima.
Obaveštenje o danu otpočinjanja isplate, izabranoj banci isplatiocu, kao i ostale bitne informacije vezane za isplatu Agencija objavljuje na svojoj internet stranici, i isto dostavlja članu Fonda kod kojeg je nastupio osigurani slučaj. Član Fonda dužan je da obaveštenje bez odlaganja objavi na svojoj internet stranici i ulazu u poslovne prostorije.
Pravo na isplatu zaštićenog iznosa potraživanja je neprenosivo, ali se može naslediti.
Danom isplate zaštićenog potraživanja, potraživanje malog investitora prema članu Fonda, kod kojeg je nastupio osigurani slučaj umanjuje se za iznos isplaćenog potraživanja.
Iznos isplaćenog potraživanja prenosi se na Agenciju.
Agencija ima pravo regresa prema članu Fonda po osnovu isplaćenog iznosa zaštićenog potraživanja u skladu sa članom 265. Zakona.
Član Fonda je dužan da Agenciji dostavi sledeće podatke potrebne za obavljanje njenih zakonom utvrđenih poslova, i to:
1) podatke za potrebe obračuna doprinosa, na mesečnom nivou;
2) podatke o broju klijenata koji spadaju u kategoriju malih investitora, na mesečnom nivou;
3) podatke koji se odnose na zaštićeni portfolio malih investitora;
4) obaveštenje o otvaranju svojih ogranaka u zemljama članicama EU i/ili trećim zemljama, zajedno sa informacijom da li je ogranak pristupio sistemu za zaštitu investitora koji postoji u tim zemljama;
5) druge podatke koje Agencija smatra neophodnim za sprovođenje sistema za zaštitu investitora.
Podaci iz stava 1. ovog člana dostavljaju se na način, u formi i u rokovima koje propiše i traži Agencija.
Član Fonda je dužan da bez odlaganja, pisanim putem, obavesti Agenciju o svakoj promeni podataka u odnosu na podatke koje je dostavio u zahtevu za prijem u članstvo Fonda iz člana 6. stav 1. ovog pravilnika.
IX INFORMACIJE O SISTEMU ZA ZAŠTITU INVESTITORA
Radi informisanja malog investitora o sistemu za zaštitu investitora Agencija može da štampa brošure, izrađuje digitalne i druge forme promotivnog materijala i distribuira ih članovima Fonda.
Član Fonda je dužan da sa promotivnim materijalom postupa u skladu sa instrukcijama Agencije.
Član Fonda je dužan da na razumljiv način na srpskom jeziku pruža informacije klijentima članovima Fonda u vezi sa sistemom za zaštitu investitora putem svoje internet stranice postavljanjem linka koji vodi do internet stranice Agencije, kao i da se pozove na učešće u sistemu zaštite malih investitora koristeći sledeću formulaciju: "_________ (naziv člana Fonda) član je Fonda za zaštitu malih investitora koji organizuje i kojim upravlja Agencija za osiguranje depozita".
Obaveza člana Fonda je da malom investitoru uruči obrazac Osnovne informacije o sistemu za zaštitu malog investitora (Prilog 4. ovog pravilnika), i to:
- postojećim klijentima u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog pravilnika,
- novim klijentima prilikom zaključenja ugovora;
Mali investitor potpisuje izjavu koja je sastavni deo obrasca iz stava 1. ovog člana.
Obrazac iz stava 1. ovog člana potpisuje se u dva primerka, od kojih se jedan predaje malom investitoru, a drugi zadržava član Fonda.
Informacije o sistemu za zaštitu malog investitora ne mogu koristiti investiciona društva, kreditne institucije i društva za upravljanje koja nisu članovi Fonda.
Agencija vrši nadzor nad sprovođenjem zakonskih obaveza člana Fonda, kao i obaveza bliže uređenih ovim pravilnikom.
O svim uočenim nepravilnostima Agencija obaveštava nadležni organ, najkasnije u roku od 10 dana od dana neizvršavanja obaveze člana Fonda.
XI SARADNJA SA NADLEŽNIM ORGANIMA I DRUGIM INSTITUCIJAMA I DOSTAVLJANJE DOKUMENTACIJE
1. Saradnja sa nadležnim organima
Agencija i nadležni organi zaključuju sporazum o saradnji kojim se uređuje saradnja i razmena informacija i podataka u vezi sa članovima Fonda i sistemom za zaštitu malih investitora.
Saradnja iz stava 1. ovog člana naročito obuhvata blagovremenu razmenu podataka u vezi sa mogućnošću nastupanja osiguranog slučaja, kao i informacije o pokretanju postupka kontrole zakonitosti poslovanja članova Fonda.
Za sve sporove između članova Fonda, malih investitora i Agencije nadležan je Privredni sud u Beogradu.
2. Saradnja sa institucijama za zaštitu malog investitora iz drugih zemalja
U slučaju kada ogranak iz člana 2. stav 1. tač. 8) i 9) pristupi u članstvo Fonda, Agencija je dužna da sa institucijom koja pruža zaštitu malom investitoru u matičnoj državi članici uspostavi bilateralne odnose, radi uspostavljanja procedura za isplatu zaštićenog potraživanja.
Dokumentacija, propisana ovim pravilnikom, dostavlja se Agenciji putem pošte, na srpskom jeziku ili prevedena na srpski jezik od strane ovlašćenog sudskog tumača.
XII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Obračun i plaćanje redovnog doprinosa za četvrti kvartal 2022. godine biće realizovani u januaru mesecu 2023. godine u skladu sa odredbama Zakona o tržištu kapitala ("Službeni glasnik RS", br. 31/11, 112/15, 108/16, 9/20 i 153/20) i Pravila poslovanja organizatora Fonda za zaštitu investitora ("Službeni glasnik RS", br. 94/15, 5/17 i 30/19).
Izuzetno od člana 15. stav 5. ovog pravilnika, Agencija će do 15. aprila 2023. godine doneti odluku o visini stopa redovnog doprinosa članova Fonda za 2023. godinu. Za potrebe donošenja odluke iz ovog stava članovi Fonda su u obavezi da danom početka primene Zakona, u roku utvrđenom za dostavljanje izveštaja za mesec januar, dostave popunjen obrazac izveštaja ZMI (Prilog 2. ovog pravilnika) za svaki mesec drugog polugodišta 2022. godine.
Odredbe koje se odnose na ogranke primenjuju se od dana prijema Republike Srbije u Evropsku uniju.
Danom početka primene ovog pravilnika prestaju da važe Pravila poslovanja organizatora Fonda za zaštitu investitora ("Službeni glasnik RS", br. 94/15, 5/17 i 30/19) i Pravilnik o obračunu, načinu i rokovima uplate redovnog doprinosa članova Fonda za zaštitu investitora ("Službeni glasnik RS", br. 97/15, 5/17, 103/18 i 19/21).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjivaće se od dana početka primene Zakona o tržištu kapitala ("Službeni glasnik RS", broj 129/21).
Samostalni član Pravilnika o izmeni i dopunama
Pravilnika o zaštiti malih investitora
("Sl. glasnik RS", br. 20/2023)
Član 7
Ovaj pravilnik stupa na snagu danom donošenja i objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Sastavni deo ovog pravilnika - Priloge 1-3, objavljene u "Sl. glasniku RS", br. 110/2022, kao i prilog 4 objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 110/2022, a izmenjen u "Sl. glasniku RS", br. 20/2023 možete pogledati OVDE
